Eerste hulp bij ASS: Doe normaal!

Heeft je kind iets heel ergs als het autisme heeft? Het is maar hoe je het bekijkt. Iedereen wil normaal gevonden worden, maar wat is dat eigenlijk, normaal? Worstelt je kind met deze vragen? Hier een paar handvatten die relativerend kunnen werken. Dikke kans dat je er zelf ook iets aan hebt.

Nicole Coppens, grondlegger en directeur van Het Maashuis in Apeldoorn, is deskundige op het gebied van autisme. In dit blog deelt ze haar kennis met ouders en verzorgers.

‘Om te beginnen: je hebt autisme, je bent geen autist. Dat geeft al meteen aan dat je zoveel meer bent dan dat. Ik ken geen mensen met autisme die identiek zijn, iedereen is anders. Er zijn wel gemene delers en het is goed om die specifieke kenmerken van autisme serieus te nemen. Je hebt recht op uitleg, op hulp en begrip. Op die manier leer je zo goed mogelijk omgaan met je autisme. Je zult zien: na de pubertijd gaat alles zoveel beter.’

Verlate pubertijd

Overigens: de pubertijd duurt meestal wat langer als je autisme hebt; als je 22, 23 jaar bent, wordt het doorgaans allemaal weer rustiger. Dat het wat trager verloopt, komt doordat het brein van iemand met autisme anders werkt. Wat mensen zonder autisme intuïtief aanvoelen, moet een iemand met autisme cognitief, zeg maar wetenschappelijk, leren. Dat kost meer tijd. De ontwikkeling van het sociaal-emotionele brein komt daardoor wat later op gang. En dat zegt niks over de kwaliteit van die ontwikkeling.

Hoe anders?

Ongeveer 1% van de wereldbevolking heeft ASS (Autisme Spectrum Stoornis). Geijkte kenmerken als snelle overprikkeling, moeilijk overzicht krijgen en moeilijkheden bij de ander begrijpen, passen ook bij iemand die hoogbegaafd is of een verstandelijke beperking heeft. Ik wil maar zeggen: er is veel overlap met mensen zonder autisme. De grenzen zijn niet zo duidelijk. Wat je ook leest, je gaat nooit helemaal je eigen kind in een beeld herkennen; niemand is hetzelfde. Maar zo werkt de wereld: een label is nodig, anders snappen mensen niet wat je hebt. Dat is tot op zekere hoogte handig. En het is goed om serieus te nemen wat aandacht nodig heeft. Wat je níet zo vaak tegenkomt in de kenmerkende eigenschappen is de moeite met schakelen, terwijl dit naar mijn idee het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk is bij mensen met autisme. Verandering van situatie, van gezelschap, van weer, van geluid, van omgeving, noem maar op: iemand met autisme heeft méér tijd nodig om zich hierop af te stemmen. Uitleg helpt. En al doende leer je.

Oprecht

Ik hoor het regelmatig, zo’n opmerking als: als ze op de computer mogen, dan zijn ze opeens heel snel klaar met hun opdracht. Met andere woorden: ze willen het gewoon niet. Dat vind ik een afschuwelijk zinnetje. Stel een kind met autisme wil niet opruimen. Dan zeg ik: de kans is groot dat je niet de goede woorden gebruikte, herhaal je vraag dan in andere woorden en je zal zien dat ze wél opruimen. Mensen met autisme veinzen en manipuleren niet, ze doen niet aan toneelstukjes. Onwillig gedrag is meestal een excuus om niet te hoeven zeggen: ik begrijp niet wat je bedoelt. Ik wil maar zeggen: oog hebben voor valkuilen is echt cruciaal.

Doe normaal!

Het gebeurt: je hebt je dag niet en je kind ontploft, smijt zich op de grond, zegt dat het het leven niet meer ziet zitten. Je roept: doe normaal! Kan gebeuren, maar zeg dat toch maar liever niet. Ik hoorde ook eens een ouder zeggen: ik leer mijn kind zich normaal te gedragen. Auw. Op wie moet het kind dan lijken, wie is normaal, wat is dat? Mensen met autisme doen heel erg veel normaal. En mensen zonder autisme doen heel veel dingen die ik niet normaal vind. Het kind kan horen: zodat je niet autistisch lijkt. Ga er maar vanuit dat ze zelf heel graag alles willen kunnen. Ze willen ‘normaal zijn’. Maar: je bent wie je bent en zo ben je goed. Probeer er geen ander kind van te maken. Waarom zou je? Met autisme kun je een hartstikke goed leven hebben, net als ieder ander.

Kwaliteiten

Er wordt steeds gefocust op de valkuilen die bij autisme kunnen horen. Daardoor dreig je de kwaliteiten uit het oog te verliezen. Waar is je kind goed in? Veel mensen met autisme zijn bijvoorbeeld heel gevoelig, merken ook in emotionele zin veel op. Al hebben ze dat zelf niet meteen in de gaten. Daarom: ga in gesprek, stel vragen. Je eigen kwaliteiten benoemen is moeilijk; heb het er samen over. Geef af en toe een compliment. Je zal zien dat het jou ook kan helpen minder zorgelijk naar je kind te kijken: meer aandacht schenken aan wat goed gaat. Onderzoek samen wat kenmerkend, wat leuk is aan je kind: is het een denker of meer een doener? Uitblinken hoeft helemaal niet. Dat hoeft geen enkel kind. Je kind met autisme zal steeds beter leren filteren waarin het goed is, wat het leuk vindt. Het komt na de pubertijd meer gelijkgestemden tegen en dat maakt het leven ook gemakkelijker. Het wordt steeds beter, let maar op.

Hier in het Maashuis mag je jezelf zijn. We halen alles wat van de maatschappij zo nodig moet – presteren, presteren - bij een kind weg, zodat het tot rust kan komen. En dan gaan we bouwen, oefenen. In het tempo van het kind. Dat levert veel op, iedere keer weer. Het komt goed.

[Nicole]

Het Maashuis

Autismevriendelijke gemeente

Apeldoorn is de meest autismevriendelijke gemeente van Nederland! Dit blijkt uit onderzoek van het Nederlands Autisme Register (NAR) dat al 10 jaar onderzoek doet naar autisme. Wethouder Anja Prins van de gemeente Apeldoorn heeft 11 april jl. hiervoor de award in ontvangst genomen. Hierbij was een mooie groep mensen uit Apeldoorn aanwezig; mensen met autisme, naasten en professionals.

Ouders beoordelen ons met een 8.8 !

Prikkelarm borrelen

Iedere laatste donderdag van de maand kun je bij StationRoyaal in Apeldoorn laagdrempelig en prikkelarm borrelen. Vind je uitgaan lastig, ben je op zoek naar contact en gezelschap? UIT1830 is er voor alle jongeren tussen de 18 en 30 jaar die om welke reden ook gewoon wat willen drinken in de stad, maar voor wie dit niet zo vanzelfsprekend is.

https://stationroyaal.nl

Bijeenkomsten en webinars

Op de website van Balans vind je informatie over diverse interessante bijeenkomsten en webinars.

Tickets zijn te bestellen via:

http://www.balansdigitaal.nl/agenda

Online wegwijzers voor autisme

De website http://www.autismeapeldoorn.nl biedt een actueel overzicht van diensten, aanbod en activiteiten in Apeldoorn en omgeving. Er is onder meer informatie te vinden over wonen, begeleiding, vrije tijd, belangenverenigingen, onderwijs, werk en dagbesteding.

Ook op de website van het Samenwerkingsverband Autisme Gelderland (SAG) vind je een overzicht van meer dan 140 organisaties die zich aangesloten hebben, waaronder ervaringsdeskundigen, belangenverenigingen, onderwijs, MEE, GGZ, CJG, welzijnswerk, arbeid, ambulante begeleiding, vrije tijd en sport.

http://www.autismegelderland.nl

IJzerweg 53, 7335 DH Apeldoorn, Telefoon 055 - 301 42 28, info@maashuis.nl